ΒΧΜ

Η φορητή αυτή εικόνα αναπαριστά την Παναγία Γλυκοφιλούσα, στον τύπο της Καρδιώτισσας. Aνήκε σε ιδιωτική συλλογή, όμως λόγω της ιδιαίτερης καλλιτεχνικής της αξίας, που αναγνωρίστηκε εξαρχής από το επιστημονικό προσωπικό του μουσείου, αγοράστηκε το 2000 από το ΒΧΜ. Με βάση τεχνοτροπικά στοιχεία, που παραπέμπουν στον ονομαστό Κρητικό ζωγράφο Άγγελο, χρονολογήθηκε στον 15ο αι.

Όταν αφαιρέθηκε το μεταλλικό έλασμα που κάλυπτε αρχικά την πίσω της όψη, διαπιστώθηκε πως υπήρχαν εκτεταμένες φθορές στο ξύλο, οι οποίες οφείλονταν κυρίως σε προσβολή από έντομα. Έτσι, δόθηκε άμεση προτεραιότητα στις εργασίες συντήρησης του ξύλου. Επίσης, το βάθος της εικόνας κάλυπτε ένα μπλε χρωματικό στρώμα, με διακοσμητικά μοτίβα και επιγραφές επάνω σε φύλλο χρυσού. Το στρώμα αυτό της επιζωγράφησης παρουσίαζε έντονα λαϊκά στοιχεία, χαρακτηριστικά μεταγενέστερης περιόδου.
Όλα αυτά επέβαλαν μια ολοκληρωμένη μελέτη του έργου, προτού συντηρηθεί. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από διεπιστημονική ομάδα και εντάχθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος Ελλάδα – Ιταλία (2006-2008).

Οι διαγνωστικές μέθοδοι που επιλέχθηκαν ήταν κυρίως μη καταστρεπτικές. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε η τεχνική της ακτινογράφησης, η οποία έδειξε την έκταση των φθορών στο εσωτερικό του ξύλου. Επίσης, έδωσε ενδείξεις για την ύπαρξη άλλου ζωγραφικού στρώματος κάτω από τη μπλε επιζωγράφηση. Στη συνέχεια εξετάστηκε η επιφάνεια του έργου με τη χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας, η οποία επιβεβαίωσε ότι επρόκειτο για μεταγενέστερη επέμβαση. 

Τα αποτελέσματα της μελέτης τεκμηρίωσαν την ύπαρξη παλαιότερων ζωγραφικών στρωμάτων κάτω από την επιζωγράφηση και καθοδήγησαν τις εργασίες αφαίρεσής της.
Όταν η επιζωγράφηση αφαιρέθηκε, αποκαλύφθηκε πως κάτω από τα δύο μετάλλια στο επάνω μέρος της εικόνας υπήρχαν αρχικά ζωγραφισμένες οι μορφές δύο αγγέλων. Η μελέτη και η συντήρηση της φορητής εικόνας της «Παναγίας Γλυκοφιλούσας» ήταν μια πολύτιμη εμπειρία και μια πρόκληση για το επιστημονικό προσωπικό του Μουσείου.