Από το αρχαιολογικό έργο του Γ. Σωτηρίου

Ποιος ήταν ο Γεώργιος Σωτηρίου;

Ένας πρωτοπόρος, δραστήριος αρχαιολόγος-βυζαντινολόγος του α΄ µισού του 20ούαιώνα και ένας από τους σπουδαιότερους διευθυντές του ΒΧΜ. Γεννήθηκε το 1880 και σπούδασε στην Αθήνα και στο εξωτερικό. Το 1915 ορίστηκε Γενικός Έφορος Αρχαιοτήτων και το 1923 ανέλαβε τη διεύθυνση του Βυζαντινού Μουσείου. Ο ρόλος που έπαιξε ο Σωτηρίου υπήρξε καθοριστικός τόσο για την εξέλιξη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας όσο και για την προώθηση της αρχαιολογικής επιστήμης. Εξαιρετικός επιστήμονας ο Σωτηρίου προσέφερε πολλά στη μελέτη της Βυζαντινής αρχαιολογίας και τέχνης.

Ο Γεώργιος Α. Σωτηρίου (1880‐1965). ΒΧΜ, Ιστορικά και Φωτογραφικά Αρχεία, Αρχείο Σωτηρίου.

Ο Γεώργιος Σωτηρίου ασχολήθηκε µε ανασκαφές;

Ναι, ήταν ένας µαχόµενος αρχαιολόγος και ερευνητής, µε ειδικό ενδιαφέρον για τα βυζαντινά µνηµεία. Ήταν ένας από τους πρώτους Έλληνες επιστήµονες που διενέργησαν οργανωµένες ανασκαφές, υπό τη διεύθυνση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Έφερε στο φως σηµαντικά µνηµεία, κυρίως της παλαιοχριστιανικής εποχής.

Ποιες ήταν οι πιο γνωστές ανασκαφές του;

Μεταξύ άλλων, ο Σωτηρίου ανέσκαψε τη Βασιλική του Ιλισσού στην Αθήνα. Επίσης, πραγµατοποίησε ανασκαφική έρευνα στη βασιλική του Αγίου ∆ηµητρίου Θεσσαλονίκης, όταν ανέλαβε την αρχαιολογική µελέτη του ναού, µε σκοπό την αποκατάστασή του µετά από την καταστροφή της στην πυρκαγιά του 1917.

Εξαιρετικά αξιόλογο υπήρξε το ανασκαφικό έργο του και στην πόλη των Φθιωτίδων Θηβών (τη σηµερινή Νέα Αγχίαλο).

Δύο καμαροσκεπείς τάφοι, που αποκαλύφθηκαν στην εξωτερική βόρεια πλευρά του νάρθηκα της βασιλικής του Ιλισσού. Οι τάφοι δεν είναι σήμερα ορατοί. ΒΧΜ, Ιστορικά και Φωτογραφικά Αρχεία, Αρχείο Σωτηρίου.
Σελίδες από τα Ημερολόγια της ανασκαφής του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης. Αύγουστος και Σεπτέμβριος του 1917. ΒΧΜ, Ιστορικά και Φωτογραφικά Αρχεία.
Σελίδες από τα Ημερολόγια της ανασκαφής του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης. Αύγουστος και Σεπτέμβριος του 1917. ΒΧΜ, Ιστορικά και Φωτογραφικά Αρχεία.
Η κατεστραμμένη βασιλική του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης. Η φωτογραφία έχει ληφθεί από τον μιναρέ στα νοτιοδυτικά του μνημείου. Στο εσωτερικό διακρίνονται σωροί από συντρίμμια. ΒΧΜ, Ιστορικά & Φωτογραφικά Αρχεία.
Κιβώτια με αρχαιολογικά ευρήματα παραταγμένα στο κεντρικό κλίτος του Αγίου Ευθυμίου, παρεκκλησίου της βασιλικής του Αγίου Δημητρίου. ΒΧΜ, Ιστορικά & Φωτογραφικά Αρχεία.
Ο Γεώργιος Σωτηρίου και η σύζυγός του Βυζαντινολόγος Μαρία Σωτηρίου μελετούν μεταλλικά και κεραμικά ευρήματα από τις ανασκαφές στην Έφεσο. ΒΧΜ, Ιστορικά & Φωτογραφικά Αρχεία.
Μεταλλικά σκεύη από τις ανασκαφές στην Έφεσο. ΒΧΜ, Ιστορικά & Φωτογραφικά Αρχεία.
Κιβώτιο με ψηφίδες και σπαράγματα κονιάματος με ψηφιδωτό διάκοσμο από τις ανασκαφές στην Έφεσο. ΒΧΜ, Ιστορικά & Φωτογραφικά Αρχεία.
Φωτογραφία από το χώρο των ανασκαφών στη Νέα Αγχίαλο. Στο κέντρο ο Γεώργιος Σωτηρίου, στα δεξιά του η σύζυγος του Μαρία Σωτηρίου.
Τμήμα αρχιτεκτονικού μέλους του 5ου αιώνα, από τη βασιλική του Ιλισσού στην Αθήνα. Είναι διακοσμημένο με φυτικά και γεωμετρικά θέματα, που παραπέμπουν σε αρχαία πρότυπα. BXM00289
Τμήμα από τόξο κιβωρίου (στέγαστρου) άμβωνα, του 5ου αιώνα, από τη λεγόμενη βασιλική Α, στη Νέα Αγχίαλο. BXM2910
Εγχάρακτη πλάκα από φαιό σχιστόλιθο, του 5ου‐6ου αι. Προέρχεται από το ναό του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, στην Έφεσο. Η διακόσμησή της χωρίζεται σε δύο κατακόρυφες ζώνες. Στη μία βλέπουμε ελικοειδή βλαστό, ενώ στη δεύτερη τετράγωνα διάχωρα, όπου εγγράφονται εγκόλπια. BXM2911