Παράξενα Αντικείμενα

Σχόλια 0

Σχόλια

Δυνατότητα σχολιασμού έχουν μόνο οι εγγεγραμμένοι χρήστες.

Δε βρέθηκαν σχόλια.

Μοιραστείτε αυτή τη σελίδα
bxm01571--3

Στη μόνιμη έκθεση του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, μπορούμε να δούμε διάφορα αντικείμενα που μάς περιγράφουν πτυχές από τη ζωή των ανθρώπων της βυζαντινής και μεταβυζαντινής εποχής. Μερικά από τα αντικείμενα αυτά φαντάζουν σήμερα παράξενα και ανοίκεια, μάς δημιουργούν ερωτηματικά για τον τρόπο κατασκευής  τους, για τη χρήση ή / και τη σημασία τους.

Ας τα ανακαλύψουμε!
bxm00317a

Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα και παράξενα εκθέματα του ΒΧΜ, το αμφίγλυφο θωράκιο με παράσταση γοργονείου (5ος-6ος αι.) και σταυρού στην άλλη όψη (6ος-7ος).

Eκτίθεται στη μόνιμη έκθεση ως δείγμα εκχριστιανισμού των αρχαίων γλυπτών που χρησιμοποιήθηκαν για τη διακόσμηση των ναών της νέας θρησκείας.  

Ανακαλύφθηκε το 1894 σε μια ρωμαϊκή έπαυλη, στο Λέχαιο της Κορινθίας.

 

ΒΧΜ00317
bxm00834--2

Τα σταθμία είναι μικρά βάρη από πέτρα, μόλυβδο, γυαλί και κυρίως χαλκό, που χρησίμευαν για το ζύγισμα εμπορικών προϊόντων και νομισμάτων. Το συγκεκριμένο σταθμίο, φτιαγμένο από χαλκό και ασήμι κοσμείται με εγχάρακτες παραστάσεις δύο αυτοκρατόρων, του Ιουστίνου Α΄ και του Ιουστινιανού Α΄. Τα αυτοκρατορικά σταθμία χρησιμοποιούνταν για να επαληθεύεται το βάρος των χρυσών νομισμάτων, των σόλιδων.

Χρονολογείται στον 6ο αι.

 

ΒΧΜ00834
bxm00978

Γλυπτό θωράκιο στην επιφάνειά του οποίου εικονίζονται δύο σφίγγες που κρατούν με τις οπλές τους ένα ζαρκάδι. Ανάμεσά τους φυτρώνει το Δέντρο της Ζωής.

Η σφίγγα, το μυθικό πλάσμα με το κεφάλι γυναίκας, τα φτερά πουλιού και τα  πόδια λιονταριού, θεωρείτο σύμβολο σοφίας και δύναμης, τόσο στον αρχαιοελληνικό κόσμο όσο και σε λαούς της Ανατολής. Για τους Βυζαντινούς, πάλι, τουλάχιστον μέχρι και τους μέσους βυζαντινούς χρόνους (έως δηλαδή και τον 11ο αι.), είναι ον δαιμονικό και απεικονίζεται στην τέχνη κυρίως για αποτροπαϊκούς λόγους – για να απομακρύνει το κακό.

Το Δέντρο της Ζωής είναι κι αυτό ένα σύμβολο που απαντά σε διαφορετικές θρησκείες. Στη χριστιανική παράδοση βρίσκεται στο κέντρο του Παραδείσου και συμβολίζει την αιώνια ζωή, την αθανασία.

Χρονολογείται στο 12ο αι. 

 

ΒΧΜ00978
bxm01083
Μαρμάρινο γλυπτό του 13ου αι. Προέρχεται από την Ιερουσαλήμ. Μαρμάρινο γλυπτό σε σχήμα βιβλίου, κοσμημένο στη μία του όψη με ανάγλυφη κεφαλή μοσχαριού, ενώ στην άλλη με κεφαλή ανδρικής γενειοφόρου μορφής, πιθανώς του Δαβίδ και εγχάρακτη δυσανάγνωστη επιγραφή.
 
Γλυπτό του 13ου αι. Προέρχεται από την Ιερουσαλήμ.
 
bxm001091

Το κιονόκρανο που προέρχεται από τη Ζάκυνθο, εντάσσεται στη δυτική παράδοση διακόσμησης ναών και άλλων κτηρίων με προσωπεία και άλλα «παγανιστικά» θέματα. Τα νοήματα αυτών των θεμάτων ήταν σύνθετα, και για κατανοηθεί η σημασία τους πρέπει να είναι γνωστή η χρήση και ο χαρακτήρας του κτηρίου στο οποίο ήταν τοποθετημένα.

Χρονολογείται στο 13ο αι. 

 

ΒΧΜ01091
bxm01321--5
Σαλτσάριο. Πήλινο εφυαλωμένο πυρίμαχο σκεύος σε σχήμα ανεστραμμένου κώνου με δύο λαβές που χρησίμευε για την παρασκευή και το σερβίρισμα της σάλτσας. Στο επάνω μέρος του αγγείου ανοιχτό πιάτο και στην όψη τριγωνικό άνοιγμα για την τοποθέτηση κάρβουνων ώστε να διατηρείται ζεστό το περιεχόμενο του πιάτου. Χρονολογείται στους μέσους βυζαντινούς χρόνους.
 
 
bxm01571--2
Ο άγιος Χριστόφορος ως Κυνοκέφαλος. Η άποψη ότι ο άγιος ανήκε στη μυθική φυλή των Κυνοκεφάλων, βαρβάρων χωρίς ανθρώπινη λαλιά, ήταν οικεία στο Βυζάντιο από τον 5ο αι. Η σύνδεση του αγίου με τους Κυνοκέφαλους δεν ήταν αποδεκτή από τη βυζαντινή Εκκλησία, γι’ αυτό η απεικόνησή του ως Κυνοκέφαλου δεν κυριάρχησε στη Βυζαντινή τέχνη. Στη μεταβυζαντινή εποχή, όμως, και ιδίως από τον 17ο αιώνα και μετά, οι ορθόδοξοι καλλιτέχνες, αρκετές φορές, απεικονίζουν τον άγιο Χριστόφορο με κεφάλι σκύλου.
Φορητή εικόνα του 1681 από την Καππαδοκία. 
 
bxm02366
Η παράσταση είναι αλληγορική. Το θέμα της είναι η μέτρηση του χρόνου, από τη γέννηση έως τον θάνατο κάθε ανθρώπου: στην εξωτερική περιφέρεια ενός κινούμενου τροχού στέκονται οι επτά εκπρόσωποι των ηλικιών. Η κάθε ηλικία καλύπτει δέκα έτη: από τα δέκα έως και τα εβδομήντα. Στο κάτω μέρος του τροχού, ένας δράκοντας που συμβολίζει τον θάνατο ετοιμάζεται να καταβροχθίσει τον εκπρόσωπο της έβδομης ηλικίας. Δεξιά και αριστερά από τον δράκοντα παριστάνονται δύο μορφές που συμβολίζουν την Ημέρα και την Νύχτα και κινούν τον τροχό του χρόνου.
Έργο χρονολογούμενο στα τέλη του 18ου-αρχές 19ου αι.
 
bxm10682

Ο Σισώης, ένας ερημίτης που ασκητεύει στην Αίγυπτο επισκέπτεται τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κοιτάζοντας τον νεκρό ήρωα αναλογίζεται τη ματαιότητα της επίγειας ζωής.

Φορητή εικόνα χρονολογούμενη στα τέλη του 18ου-αρχές 19ου αι. Προέρχεται ίσως από τη Δαλματία.

 

ΒΧΜ 10682

 
bxm01497--2
Στον χώρο του ναού οι πιστοί εφάρμοζαν ενίοτε πρακτικές που είχαν στόχο να εξολοθρεύουν τους δαίμονες και να εξασφαλίσουν τη σωματική και ψυχική τους υγεία. Η Εκκλησία θεωρητικά αποθάρρυνε τέτοιου είδους δραστηριότητες, με την πάροδο του χρόνου όμως αποδέχθηκε μερικές από αυτές.
 
Τέτοιο παράδειγμα είναι και η χρήση Ιαματικών κρίκων. Τους κρίκους αυτούς φορούσαν στον λαιμό όσοι ασθενούσαν, σωματικά ή ψυχικά και στη συνέχεια προσέδεναν την άκρη των αλυσίδων σε ένα σημείο της εκκλησίας. Παρέμεναν δεμένοι για κάποιο χρονικό διάστημα, ελπίζοντας πως θα θεραπευτούν με τρόπο θαυματουργό. Άλλοτε οι κρίκοι ήταν απλώς αφιερώματα στον άγιο θεραπευτή.
 
Οι ιαματικοί κρίκοι αποτελούν τεκμήρια της άσκησης της προεπιστημονικής ιατρικής και της επιβίωσης λαϊκών δοξασιών και μεσαιωνικών πρακτικών σε νεότερα χρόνια.
19ος αιώνας. Μικρά Ασία.
 
bxm002365
Μια σπάνια παράσταση. Στο κέντρο υψώνεται πορφυρός κίονας, στην κορυφή του οποίου εικονίζεται καθισμένη νεαρή ανδρική φτερωτή μορφή. Πρόκειται για τον Έρωτα, που έχει δεμένα τα μάτια και με δύο σάλπιγγες, μία στραμμένη προς τα δεξιά και μία προς τα αριστερά, σαλπίζει. Χαμηλά, στη βάση του κίονα, παριστάνονται δύο δράκοντες. Στα ανοικτά στόματά τους είναι παγιδευμένες δύο φτερωτές, γυμνές νεαρές μορφές, μία γυναικεία και μία ανδρική.
 
Ο συνδυασμός κειμένου και εικόνας παραπέμπει σε αλληγορία του ερωτικού πάθους. Οι δύο νέοι αφήνονται να κυβερνηθούν από το πάθος που τους «καταβροχθίζει», που τους φθείρει σωματικά και πνευματικά, με αποτέλεσμά ο έρωτάς τους να ισοδυναμεί με το χαμό τους.
Πίνακας του ζωγράφου Δευτερεύοντος Σιφνίου, χρονολογούμενος στο 1825.